เที่ยววัดพระพุทธบาทสี่รอย

ซุ้มประตูวัดพระบาทสี่รอย

พระพุทธบาทสี่รอย

ท็อปเชียงใหม่พาไปชมวัดพระพุทธบาทสี่รอย พระอาราม สถานที่นี้คือความมหัศจรรย์ทางพระพุทธศาสนา ที่มีรอยพระพุทธบาทประทับซ้อนกันถึงสี่รอยบนแท่นหินขนาดใหญ่ โดยมีรอยพระบาทที่ใหญ่ที่สุดและเล็กตามลำดับ ซึ่งเป็นรอยพระพุทธบาทของพระพุทธเจ้าทั้งสี่พระองค์ที่ล่วงลับมาแล้วในภัทรกัลป์นี้ คือ 

1.พระพุทธเจ้ากกุสันธะรอยใหญ่สุด
2.พระพุทธเจ้าโกนาคมนะรอยที่ใหญ่อันดับ2
3.พระพุทธเจ้ากัสสปะรอยใหญ่อันดับ3
4.รอยเล็กที่สุดของพระโคตมพุทธเจ้า(พระพุทธเจ้าองค์ปัจจุบัน)

สถานที่ตั้งพระบาทสี่รอย พระชายาเจ้าดารารัศมีทรงสร้างวิหารครอบ

เส้นทางมาวัดพระพุทธบาทสี่รอย เป็นเส้นทางในป่าเขา มีขึ้นลงบางจุดแคบและคดเคี้ยว คนเชียงใหม่ถือเป็นเรื่องปกติ แต่หากนักท่องเที่ยวต่างจังหวัดอาจจะต้องระมัดระวังเป็นพิเศษครับ  ในอดีตเส้นทางนี้เป็นเส้นทางนำทัพของสมเด็จพระเนศวรมหาราช พระเจ้าตากสินมหาราช กรมพระยาดำรงราชานุภาพ และเป็นเส้นทางธุดงค์ของอริยสงฆ์ หลวงพ่ออุตตมะ หลวงปู่ตื้อ วัดป่าอรัญญวิเวก หลวงปู่สิม วัดถ้ำผาปล่อง เดินเท้าขึ้นเขา ทำให้วัดพระพุทธบาทสี่รอยนี้มีความสำคัญเป็นอย่างมาก

เมื่อขับรถผ่านเข้าซุ้มประตูใหญ่หน้าวัดพระพุทธบาทสี่รอย จะเห็นว่าเป็นลานกว้างมากๆ มองไปก็จะเห็นร้านอาหารร้านกาแฟ และเส้นทางขึ้นไปไหว้สักการะพระพุทธบาทสี่รอย  ถึงแม้ว่าลานกว้างที่เห็นอยู่เบื้องหน้านี้ ก็จะดูแคบลงทันตา หากที่วัดแห่งนี้จัดงานบุญประเพณีใดๆ ก็ตาม เช่น ประเพณีสรงน้ำพระพุทธบาทสี่รอย ประเพณีเตียวขึ้นดอย (เดินขึ้นเขา) จะมีผู้คนจากทั่วสารทิศหลั่งไหลกันมาทำบุญ

ด้านหลังจะเดินหรือขับรถไปก็ได้ครับ จะเป็นอุโบสถที่สวยงามมากๆ เท่าที่ผมเห็นในจังหวัดเชียงใหม่ ที่ขอบกำแพงอุโบสถ มีคำว่า “แฮ้ง 3 ตั๋ว ลงบ้านหนอง 4 แจ่ง แม่ญิงเอาผัว ป้อจายออกลูก”  

 พระประธานในอุโบสถสวยงามมาก

ครูบาศรีวิชัย

 อนุสาวรีย์พระเจ้าตากสินมหาราช และพระนเรศวรมหาราช

ตํานานวัดพระพุทธบาทสี่รอย

เมื่อครั้งสมัยพุทธกาล องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในศาสนาปัจจุบันนี้ได้เสด็จจาริกประกาศธรรมและโปรดเวไนยสัตว์มายังปัจจันตประเทศ ( ประเทศไทยปัจจุบัน ) จนกระทั่งมาถึงเทือกเขาทางตอนเหนือของประเทศชื่อ เขาเวภารบรรพตซึ่งขณะนั้นได้เสด็จพร้อมกับพุทธสาวก 500 องค์และได้แวะฉันจังหันอยู่บนเขาเวภารบรรพตแห่งนี้ เมื่อพระพุทธองค์ฉันจังหันเสร็จขณะประทับอยู่ที่นั้นก็ได้ทราบด้วยญาณสมาบัติว่าบนเทือกเขาแห่งนี้ได้มีรอยพระพุทธบาทของพระพุทธเจ้ามาประทับอยู่บนก้อนหินใหญ่ คือ พระพุทธเจ้าที่มาตรัสรู้ภัทรกัลป์นี้แล้วพระพุทธองค์ก็ทรงเล็งดูรอยพระ พุทธบาทแห่งพระ พุทธเจ้าทั้ง 3 พระองค์ คือ พระพุทธเจ้ากกุสันธะ พระพุทธเจ้าโกนาคมนะ พระพุทธเจ้ากัสสปะอันมีในที่นี้พุทธสาวกทั้งหลายมีพระสารีบุตรเป็นประธาน

เมื่อเห็นเช่นนี้จึงทูลถามว่าพระพุทธองค์ทรงเล็งดูด้วยเหตุใด พระพุทธองค์ตอบว่าดูก่อนท่านทั้งหลายสถานที่แห่งนี้ แม้นว่าพระพุทธเจ้าทั้ง 3 พระองค์ที่ล่วงมาแล้วในอดีตกาล ก็มาประทับรอยพระบาทไว้ ณ ที่นี้ทุกๆพระองค์ และแม้นว่าพระศรีอาริยเมตไตร ก็จักเสด็จมาประทับรอยพระบาทไว้ ณ ที่นี้ และจักรประทับรอยพระบาทสี่รอยนี้ให้เป็นอันหนึ่งอันเดียว ( คือประทับลบทั้งสี่รอยให้เหลือรอยเดียว ) เมื่อพระพุทธองค์ตรัสแก่สาวกทั้งหลายเสร็จแล้วพระองค์ก็เสด็จไปประทับรอยพระบาทซ้อนรอยพระบาทของพระพุทธเจ้าทั้ง 3 พระองค์ จึงมีรอยพระพุทธบาท ของพระพุทธเจ้า 4 พระองค์จึงกําเนิดเป็นพระ พุทธบาทสี่รอย เมื่อองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าของเราประทับรอยพระบาทซ้อนรอยพระบาทของพระพุทธเจ้าทั้ง 3 พระองค์นั้นแล้วก็ทรงอธิฐานว่า ในเมื่อกูตถาคตนิพพานไปแล้วเทวดาทั้งหลายก็จักนําเอาพระ ธาตุของกูตถาคมมาบรรจุไว้ที่รอยพระบาทที่นี่ ในเมื่อกูตถาคตนิพพานไปแล้ว 2,000 ปี พระพุทธบาทสี่รอยนี้ก็จักปรากฏแก่ปวงคนและเทวดาทั้งหลาย ก็จักได้มาไหว้และบูชาเมื่อทรงอธิฐานและทํานายไว้ดังนี้แล้ว พระพุทธองค์ก็เสด็จไปเชตวันอารามอันมีในเมืองสาวัตถีวันนั้นแล

ภาพผู้ร่วมงานเดินขึ้นดอย วัดพระพุทธบาทสี่รอย

เมื่อพระพุทธเจ้าทรงนิพพานไปแล้วเทวดาทั้งหลายก็นําเอาพระธาตุของพระพุทธองค์มาบรรจุไว้ที่พระพุทธ บาทสี่รอยเมื่อพระพุทธองค์นิพพานล่วงแล้วประมาณ 2,000 วัสสา เทวดาทั้งหลายต้องการอยากให้พระพุทธบาทสี่รอยปรากฏแก่คนทั้งหลายตามที่พระพุทธองค์ทรงอธิฐานไว้ก็จึงเนรมิตเป็นรุ้งตัวใหญ่ ( เหยี่ยว ) ก็บินลงจากภูเขาเวภารบรรพตอันเป็นที่ตั้งแห่งพระพุทธบาทสี่รอยในปัจจุบันนี้เพื่อบินลงไป เอาลูกไก่ชาวบ้าน ( คนป่า )ที่อยู่ตีนเขาเวภารบรรพตแล้วก็บินกลับขึ้นไปอยู่ยอดเขา มันก็โกรธมากจึงตามขึ้นไปคิดว่าจะยิงเสียให้ตายมันก็ติดตามไป ค้นหาดูแต่ก็ไม่เห็นรุ้งตัวนั้นอีก แต่เห็นรอยพระพุทธบาทสี่รอยอันอยู่พื้นต้นไม้และเถาวัลย์พรานป่าผู้นั้นก็ทําการสักการะบูชา เสร็จแล้วก็ลงจากภูเขา

พอมาถึงหมู่บ้านก็เล่าบอกแก่ชาวบ้านทั้งหลายฟังความอันนั้นก็ปรากฏสืบๆกันไปแรกแต่นั้นไปคนทั้งหลายที่ทราบก็พากันไปสักการะบูชามาก แต่นั้นมา จึงได้ชื่อว่า พระบาทรังรุ้ง ( รังเหยี่ยว ) ในสมัยนั้นมีพระยาตนหนึ่งชื่อว่าพระยาเม็งรายเสวยราชสมบัติในเมืองเชียงใหม่ ได้ทราบข่าวจึงมีพระราชศรัทธาอยากเสด็จขึ้นไปกราบบูชาพระพุทธบาทสี่รอยก็นําเอาราชเทวีและเสนาพร้อมกับบริวารทั้งหลาย เมื่อพระยาเม็งรายกราบนมัสการเสร็จแล้วก็นําเอาบริวารของตนกลับมาสู้ เมืองเชียงใหม่ก็ตั้งอยู่เสวยราชมบัติตราบเมี้ยนอายุขัยแล้วก็เจริญตามรอยและได้ขึ้นมากราบพระพุทธบาททั้งสี่รอย ทุกๆพระองค์ หลังจากนั้นมาพระบาทรังรุ้งหรือรังเหยี่ยวก็เปลี่ยนชื่อเป็น “พระพุทธบาทสี่รอย” เพราะมีรอยพระพุทธบาทประทับซ้อนกันถึงสี่รอยคือมีรอยพระพุทธบาทของพระพุทธเจ้าทั้งสี่พระองค์ที่ล่วงลับมาแล้วในภัทร กัลป์นี้ คือ

1. รอยพระพุทธบาทของพระพุทธเจ้ากกุสันธะ รอยแรกเป็นรอย ใหญ่ยาว 12 ศอก
2. รอยพระพุทธบาทของพระพุทธเจ้าโกนาคมนะ เป็นรอยที่ 2 ยาว 9 ศอก
3. รอยพระพุทธบาทของพระพุทธเจ้ากัสสปะเป็นรอยที่ 3 ยาว 7 ศอก
4. รอยพระพุทธบาทของพระพุทธเจ้าโคตะมะ ( ศาสนาปัจจุบัน ) เป็นรอยที่ 4 รอยเล็กที่สุด ยาว 4 ศอก

เมื่อ มาถึงสมัยพระยาธรรมช้างเผือกผู้ครองนคร เชียงใหม่ พร้อมด้วยบริวาร 500 คนก็ขึ้นไปกราบสักการะบูชาพระพุทธบาทสี่รอยและได้สร้างวิหารครอบพระพุทธบาทสี่รอยไว้ชั่วคราว โดยแต่เดิมถ้าใครจะดูรอยพระพุทธบาทบนยอดหินก้อนใหญ่ต้องใช้บันไดพาดขึ้นไปหรือปีนขึ้นไปดูซึ่งก็คงจะขึ้นได้เฉพาะผู้ชายเท่านั้น ดังนั้นพระยาธรรมช้างเผือก จึงตรัสสร้างแท่นยืนคล้ายๆนั่งร้านรอบๆก้อนหินที่มีพระพุทธบาทสี่รอยและได้สร้างหลังคาชั่วคราวมุงไว้ ต่อมาในสมัยพระชายาเจ้าดารารัศมีก็ได้ขึ้นไปกราบนมัสการพระพุทธบาทสี่รอยและได้มีพระราชศรัทธาก่อสร้างวิหารเป็นการกราบบูชารอยพระพุทธบาทไว้หนึ่งหลังหลังเล็กปัจจุบันได้บูรณะปฏิสัง ขรณ์แล้วทั้งหลัง

พอมาสมัยเมื่อปี พ.ศ. 2472 ครูบาศรีวิชัยนักบุญแห่งล้านนาไทยก็ได้ขึ้นไปกราบนมัสการพระพุทธบาทสี่รอยและได้รื้อพระวิหารที่เจ้า พระยาธรรมช้างเผือกสร้างไว้ชั่วคราว และได้สรางพระวิหารครอบรอยพระพุทธบาทไว้ใหม่และได้ฉาบปูนครอบรอยพระพุทธบาทสี่รอย พระพุทธบาทสี่รอยนี้เป็นพระพุทธบาทที่เก่าแก่ที่สุดในประเทศไทย

ที่ตัั้งวัดพระพุทธบาทสี่รอย

วัดพระพุทธบาทสี่รอย ตั้งอยู่ ต.สะลวง อ.แม่ริม จ.เชียงใหม่ เป็นที่ประดิษฐาน รอยพระพุทธบาท แห่งองค์สมเด็จพระโลกนาถ สัมมาสัมพุทธเจ้าถึง 4 พระองค์

การเดินทางไปวัดพระพุทธบาทสี่รอย

จากตัวเมืองเชียงใหม่มุ่งหน้าไปอำเภอแม่ริมทางหลวง107 พอถึงที่ว่าการอำเภอแม่ริม  ขับเลยไปอีกจะเจอสามแยกไปอำเภอสะเมิง ไม่ต้องเลี้ยวนะครับ ให้ขับตรงผ่านแยกมาอีก 1 กิโลเมตร สังเกตซ้ายมือจะเป็น อบต.ริมเหนือ และจะมีแยกซ้ายไปพระบาทสี่รอย (ที่แยกนี้มีป้ายเยอะๆ) ที่นี้ก็ขับตามถนนไปเรื่อยๆ จากแยก อบต.ริมเหนือถึงวัดพระพุทธบาทสี่รอย 34 กิโลเมตร ตลอดทางมีป้ายบอกอย่างชัดเจน ไม่หลงแน่นอนครับ