ความเชื่อของชาวล้านนาเกี่ยวกับเทียนบูชา
ความเชื่อ เป็นความยึดถือของทุกคนทุกรุ่นทุกสมัย ซึ่งจะเกิดจากสิ่งที่มีอำนาจเหนือมนุษย์ เหนือธรรมชาติ เช่น อำนาจของดินฟ้า ภัยจากธรรมชาติ หรือเหตุการณ์ที่มนุษย์ไม่อาจรู้สาเหตุว่าเกิดจากอะไรจึงเกิดความรู้สึกยอมรับ นับถือ และเชื่อถือในอำนาจลี้ลับของสิ่งเหล่านี้ บางครั้งก็วิงวอนขอต่อสิ่งที่ตนเชื่อถือ
ความเชื่อนี้สามารถทำให้คนมีขวัญและกำลังใจในการดำเนินชีวิตต่อไป ซึ่งความเชื่อในท้องถิ่นนั้นย่อมมีความแตกต่างกันออกไป เช่น ทางภาคเหนือมีความเชื่อผี ทางบรรพบุรุษท่านจะคอยปกป้องรักษาคนในครอบครัวให้รอดพ้นจากอันตราย และความเชื่อนั้นยังมีจนถึงปันจจุบันนี้ ความเชื่อนั้นก่อให้เกิดลัทธิบูชา ต่อมาลัทธิความเชื่อเหล่านี้ได้ถูกพัฒนามาเป็นความเชื่อทางศาสนา จนทำให้เกิดการเชื่อ ยึดถือและศรัทธาในเทพเจ้าต่างๆ ขึ้น ซึ่งคนเราเชื่อว่าการมีความเชื่อในเทพเจ้าจะทำให้เกิดการมีอิทธิฤทธิ์ปาฎิหาริย์และเชื่อว่าท่านสามารถช่าวยให้บรรเทาทุกข์ได้ เช่น การบูชาเทียน เป็นพิธีกรรมที่ชาวบ้านทางเหนือของประเทศไทย เชื่อกันว่าเมื่อได้มีการทำพิธีการบูชาเทียนนี้แล้ว จะช่วยป้องกันและปัดเป่าความโชคร้ายและเคราะห์ร้าย ต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้นกับตนเองให้รอดพ้นจากภัยอันตรายต่างๆ และทำให้มีโชคลาภและอายุยืนยาว ความเชื่อในเรื่องการบูชาเทียนนี้ไม่ได้มีเฉพาะชาวล้านนาทางภาคเหนือเท่านั้น แต่ยังมีอีกหลายภาค หลายประเทศที่มีความเชื่อแบบเดียวกัน แต่ในพิธีการทำเทียนนั้นอาจคล้ายคลึงกัน หรือแตกต่างกันออกไป ซึ่งเป็นสิ่งที่พุทธศาสนิกชนรู้จักคุ้นเคยเป็นอย่างดี
ประเภทของเทียนบูชา

การบูชาเทียนนั้น มีความเชื่อมาตั้งแต่ในสมัยโบราณว่า จะทำให้ผู้ที่ทำการบูชาเทียนนั้น รอดพ้นจากเคราะห์ร้ายทั้งหลายที่อาจเกิดขึ้นมา เมื่อมีการบูชาเทียนแล้วจะทำให้ผู้ที่บูชาได้รับความโชคดี อยู่เย็นเป็นสุข ไม่เจ็บไม่ไข้ได้ป่วย สุขภาพแข็งแรง โดยเทียนที่จะใช้ในการพิธีบูชาเทียนนี้ แบ่งออกได้ 3 ประเภทใหญ่ๆ ดังนี้
- การบูชาเทียนสะเดาเคราะห์ ใช้จุดเพื่อปัดเป่าสิ่งชั่วร้ายและภัยอันตรายที่จะเกิดขึ้นออกไปจากตนเอง
- การบูชาเทียนสืบชะตา ใช้จุดเพื่อต่ออายุตนเอง ให้มีอายุยืนยาวและมีสุขภาพร่างกายที่แข็งแรงไม่ป่วยไข้
- การบูชาเทียนรับโชค ให้จุดเพื่อเป็นการเสริมดวงชะตาตามราศี ทางด้านโชคลาภให้มีโชค มีลาภแก่ตนเอง ถูกหวยรวยทรัพย์ ได้ขายที่ดิน ที่สวน ที่นา ที่บ้าน เป็นต้น
การบูชาเทียนเป็นพิธีกรรมทางศาสนาของชาวล้านนาไทย ซึ่งมีคติความเชื่อของชาวล้านนาหรือชาวบ้านทางภาคเหนือของประเทศไทยว่า เป็นสิ่งที่ทำกันมาตั้งแต่สมัยอดีตจนถึงปัจจุบัน ซึ่งเชื่อกันว่าการกระทำเช่นนี้ จะทำให้เกิดแต่งสิ่งที่ดีๆ ขึ้นกับชีวิตของตัวเอง และตามความต้องการของผู้ทำหรือผู้บูชาเทียน
ดังนั้นจึงทำเทียนไปบูบาตามวัตถุประสงค์ต่างๆ ดังต่อไปนี้
- เทียนบูชาเวลาของหาย ให้ได้ของที่หายกลับคืนมา
- เทียนแช่ง ให้ผู้อื่นเสียหาย เกิดอุบัติเหตุหรือเจ็บป่วยไข้โดยกะทันหัน
- เทียนค้าขาย ให้ซื้อง่ายขายคล่อง มีคนมาซื้อเยอะๆ
- เทียนบูชาให้มีเสน่ห์ ให้หนุ่มรักให้สาวหลงให้คนเมตตากรุณา
- เทียนผ่าจ้าน ให้ผัวเมียแยกออกจากกัน ให้คู้รักกลายเป็นคู่ชัง
- เทียนตามให้กลับมา เช่นคนหนีออกจากบ้าน คนหาย รถหาย
- เทียนแป้ปี (ไล่ผี) บูชาเทียนแล้วผีกลัว ผีไม่กล้ามาใกล้อีก
- เทียนขึ้นโรงขึ้นศาล เพื่อให้รอดหรือหลุดพ้นจากคดีนั้นๆ
- เทียนปัญหาครอบครัว ผัวเมียพ่อแม่ไม่ถูกัน ทะเลาะกันบ่อย ลูกไม่ฟังพ่อแม่
- เทียนเดินทางไปต่างจังหวัดไปค้าขาย ไปทำงานต่างบ้าน ต่างเมืองเพื่อแคล้วคลาดปลอดภัย
การทำเทียนบูชานั้น ยังมีอีกมากมายหลายประเภท แต่ที่ได้นำมายกตัวอย่างนี้เป็นเพียงส่วนเดียวเท่านั้น ที่มีคนนิยมทำกันเป็นส่วนมาก ซึ่งจะมีการทำเทียนบูชานี้ เมื่อชาวบ้านประสบกับเรื่องอะไรที่ไม่ดีหรือปัดเป่าสิ่งชั่วร้ายให้ออกไปจากตัว มักนำเทียนที่ผ่านการทำพิธีแล้วมาจุดบูชาตามจุดประสงค์และสถาณการณ์นั้นเพื่อบรรเทาความทุกข์ความกังวลเสมอ เช่น การรู้สึกว่า ระยะนี้หรือช่วงนี้ดวงไม่ดี ค้าขายไม่คล่อง ก็จะไปบูชาเทียนลดเคราะห์ สะเดาะเคราะห์จากพระสงฆ์ อาจารย์ หรือผู้ที่มีความสามารถในการทำเทียนบูชาได้ หลังจากนั้นจึงนำเทียนมาจุดบูชาที่หน้าพระพุทธรูปหรือตามสถานที่ต่างๆ ที่เหมาะสมกับเทียนบูชาแต่ละประเภท เช่นนี้ก็จะทำให้เคราะห์ร้ายหายไป และทำให้ผู้บูชามีขวัญและกำลังใจ
รูปภาพจาก www.chulamaneesaksit.com