ปี พ.ศ. 2512 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ทรงเฮลิคอปเตอร์พระที่นั่งเสด็จไร่ฝิ่นที่กำลังออกดอกบาน และเสด็จพระราชดำเนินถึงหมู่บ้านชาวเขาเผ่าม้งแม่สาใหม่ และทรงงานเป็นเวลา 2 ชั่วโมง พระองค์ทรงทอดพระเนตรเห็นสุกร ซึ่งเป็นสัตว์เลี้ยงที่สำคัญต่อการดำรงชีพตามวิถีชีวิตและพฤติกรรมของชาวม้ง มีขนาดเล็ก พุงลากดิน ได้ทรงพระราชทานลูกสุกรพันธุ์ดี จำนวน 2 ตัว พร้อมพันธุ์พืชอาหารสัตว์เพื่อเพาะปลูก ต่อมาเมื่อ ปี พ.ศ. 2517 ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่สาใหม่ได้เริ่มต้นดำเนินงานร่วมกับสถาบันเทคโนโลยีการเกษตรแม่โจ้ (มหาวิทยาลัยแม่โจ้) ดำเนินการทดลองวิจัยและผลิตเมล็ดพันธุ์พืชเมืองหนาวขึ้น ปี พ.ศ. 2525 จึงได้ก่อตั้งศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่สาใหม่ มีจุดประสงค์หลัก เพื่อนำความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นมาสู่ชุมชนชาวเขา สร้างอาชีพและรายได้เพียงพอแก่การยังชีพ ลดการบุกรุกทำลายป่าและการปลูกฝิ่น
ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่สาใหม่ มีพื้นที่รับผิดชอบทั้งสิ้น 23.59 ตารางกิโลเมตร หรือ 14,743 ไร่ สูงจากระดับน้ำทะเล 990 เมตร มีหมู่บ้านในความรับผิดชอบ 4 หมู่บ้าน ได้แก่ บ้านแม่สาใหม่ บ้านแม่สาน้อย บ้านม่วงคำ และบ้านกองแหะ ประชากรส่วนใหญ่เป็นชาวเขาเผ่าม้งและคนพื้นเมือง นับถือศาสนาพุทธ ศาสนาพุทธลัทธิผี และศาสนาคริสต์ ลักษณะภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นภูเขา มีความชันค่อนข้างสูง อุณหภูมิเฉลี่ย 23 องศาเซลเซียส
กิจกรรมการท่องเที่ยว
การท่องเที่ยวเชิงเกษตร
- ชมแปลงสาธิตพืชผักเมืองหนาว เช่น ผักกาดหอมห่อ เบบี้แครอท ข้าวโพดหวานสองสี ฯลฯ ซึ่งมีให้ชมตลอดทั้งปี ชมแปลงไม้ผล เช่น องุ่นไร้เมล็ด อะโวกาโด ราสพ์เบอรี่ ฯลฯ
- ชมแปลงวิจัยไม้ดอกช่วงฤดูหนาว เช่น ดอกซัลเวีย ดอกดาวเรืองฝรั่งเศส ดอกเยอบีร่า ฯลฯ
- ชมโรงเรือนปลูกพริกหวาน สีแดง เหลือง เขียว ผลโตสีสดน่ารับประทาน
- ชมทิวทัศน์สวนลิ้นจี่ที่สวยงามตามแหล่งเขาลาดชัน โดยผลลิ้นจี่จะสุกเป็นสีแดงเต็มต้นในช่วงเดือนพฤษภาคมถึงมิถุนายนของทุกปี ซึ่งสามารถชมได้สองข้างทางระหว่างเดินทางเข้าในศูนย์ฯ
การท่องเที่ยวธรรมชาติ
- เส้นทางเดินธรรมชาติดอยผากลองและป่าดงเซ็ง ระยะทาง 1.5 กิโลเมตร มีพรรณไม้ นก และสัตว์ป่าที่น่าสนใจเช่น กล้วยไม้ ไลเคน ดอกลิลลี่ป่า บัวผุด พืชสมุนไพร ฯลฯ อยู่ห่างจากศูนย์ฯ ประมาณ 8 กิโลเมตร
- จุดชมวิวภายในศูนย์ฯ มีความสูงประมาณ 1,400 เมตร สามารถมองเห็นทิวทัศน์ของหมู่บ้านในมุมสูง
- ถ้ำธาตุ เป็นถ้ำขนาดเล็กมีหินงอกหินย้อย มีความลึกประมาณ 4 เมตร อยู่ห่างจากศูนย์ฯ 2 กิโลเมตร
การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม
- ชมวิถีชีวิตความเป็นอยู่ชาวเขา เช่น การถักทอผ้า-เครื่องนุ่งห่ม การทำลูกข่าง ฯลฯ
- ชมหัตถกรรมของชนเผ่า เช่น การปักผ้าของชาวบ้านผู้หญิงเพื่อใช้สวมใส่ในช่วงปีใหม่ ฯลฯ
- ประเพณีปีใหม่ม้ง จัดขึ้นช่วงเดือนมกราคมของทุกปี ชมการละเล่นพื้นบ้านการโยนลูกช่วง การละเล่นลูกข่าง และการแต่งกายชุดประจำเผ่า
- ประเพณีไหว้พระจันทร์ จัดขึ้นช่วงเดือนมกราคมของทุกปี
ของฝากของที่ระลึก
- หัตถกรรมผ้าปัก ผ้าทอ และผ้าเขียนเทียน
- เครื่องเงินชาวเขา
ที่พัก
- มีบ้านพักรับรองภายในศูนย์ฯ จำนวน 1 หลัง รับรองนักท่องเที่ยวได้ 15 คน นอกจากนี้ยังมีเต็นท์พร้อมถุงนอนไว้บริการ กรณีนำเต็นท์มาเองคิดค่าบำรุงสถานที่
- พักแบบโฮมสเตย์ ที่หมู่บ้านแม่สาใหม่ ก็มีกลุ่มโฮมสเตย์ บริการจำนวน 6 หลัง รับรองนักท่องเที่ยวได้ประมาณ 20 – 24 คน
ร้านอาหาร
ภายในศูนย์ฯ ไม่มีร้านอาหารบริการ แต่มีร้านอาหารที่หมู่บ้านโป่งแยงนอก ก่อนทางขึ้นศูนย์ฯ 3 กิโลเมตร
การเดินทาง
ระยะทางจากตัวเมืองเชียงใหม่ประมาณ 38 กิโลเมตร จากตัวเมืองเชียงใหม่ใช้ทางหลวงหมายเลข 107 สายเชียงใหม่ – ฝาง ถึงอำเภอแม่ริมบริเวณ กม. 17 เลี้ยวซ้ายเข้าทางหลวงหมายเลข 1096 ตรงไปอีก 15 – 16 กิโลเมตร ถึงวัดโป่งแยงเฉลิมพระเกียรติ ให้เลี้ยวซ้ายไปอีก 3 กิโลเมตร จะพบที่ทำการศูนย์ฯ อยู่ซ้ายมือ
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม
ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่สาใหม่ บ้านแม่สาใหม่ หมู่ 6 ตำบลโป่งแยง อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ 50180 โทร 053-313-300 หรือ 089-851-9922
แหล่งข้อมูล www.thairoyalprojecttour.com