เมื่อปี พ.ศ.2525 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชดำเนินไปยังบ้านขุนวางเป็นครั้งแรก ทรงทอดพระเนตรเห็นว่า บริเวณนี้ยังคงมีการปลูกพืชเสพติดเช่นฝิ่นอยู่เป็นจำนวนมาก จึงเห็นควรส่งเสริมให้มีการปลูกพืชชนิดอื่นๆ ที่มีรายได้ทัดเทียมหรือดีกว่าปลูกฝิ่น รับสั่งให้หน่วยงานในพื้นที่ช่วยกันพิจารณาปรับปรุงและพัฒนา ในครั้งนั้นเอกอัครราชทูตอเมริกาได้รับสนองนโยบายโดยให้การสนับสนุนงบประมาณสมทบ จากนั้นศูนย์พัฒนาโครงการหลวงขุนวาง จึงได้เริ่มต้นดำเนินงานอย่างจริงจังในปี พ.ศ. 2528
สภาพพื้นที่ของโครงการส่วนใหญ่ล้อมด้วยเทือกเขาสลับซับซ้อน มีแอ่งที่ราบระหว่างภูเขาเพียงเล็กน้อย มีพื้นที่ในความรับผิดชอบ 29,178 ไร่ โดยแบ่งพื้นที่ในการดำเนินการของโครงการประมาณ 30 ไร่ อยู่สูงจากระดับน้ำทะเลปานกลาง 1,300 – 1,400 เมตร มีแม่น้ำสายสำคัญที่ไหลผ่านคือ แม่น้ำขุนวาง ประชากรในพื้นที่เป็นชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยงและม้ง รวมทั้งสิ้น 7 หมู่บ้าน ขึ้นอยู่กับตำบลแม่วิน อำเภอแม่วาง จังหวัดเชียงใหม่
กิจกรรมการท่องเที่ยว
การท่องเที่ยวเชิงเกษตร
- ชมแปลงสาธิตไม้ผลเมืองหนาวภายในศูนย์ฯ เช่น องุ่นไร้เมล็ด โรงเรือนวนิลา ฯลฯ
- ชมแปลงปลูกผัก เช่น บล็อคโคโลนี่ บล็อคโคลี่ ถั่วลันเตาหวาน ฯลฯ
- ชมโรงเรือนเห็ดเมืองหนาว เช่น เห็ดแชมปิญอง เห็ดพอตทาเบลโล ฯลฯ
- ชมแปลงปลูกดอกเบญจมาศหลากสีสัน กล้วยไม้ซิมบิเดี้ยม
- สาธิตการเลี้ยงสัตว์ เช่น ไก่ดำ กระต่ายพันธุ์เนื้อ
การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม
- ชมวิถีชีวิตของชาวเผ่าม้ง และกะเหรี่ยง
- ชมการปักผ้า และการตีมีด
- งานปีใหม่ของม้ง จัดช่วงเดือนธันวาคมถึงต้นเดือนมกราคม มีการละเล่น ชาวเขาจะแต่งกายชุดประจำเผ่าสวยงามมาร่วมงานที่ลานกิจกรรมหมู่บ้าน
- พิธีกินข้าวใหม่ของชาวกะเหรี่ยง
- ประเพณีมัดมือของชาวกะเหรี่ยง จัดช่วงเดือนกุมภาพันธ์
การท่องเที่ยวทางธรรมชาติ
- ชมปลาเข้าแถวบริเวณหน้าศูนย์ฯ
- เส้นทางเดินป่าศึกษาธรรมชาติ ตามเส้นทางมีพรรณไม้ พืชสมุนไพร และนก ระยะทางเดินประมาณ 3 กิโลเมตร เดินประมาณ 2 ชั่วโมง จะถึงน้ำตกเต๊ะเละโพ (อวบน้อย) ที่มีอ่างเก็บน้ำเหมาะแก่การลงเล่นน้ำ
- ชมทุ่งกุหลาบพันปีสีแดง ออกดอกช่วงเดือนธันวาคม-กุมภาพันธ์ ที่บริเวณผาแง่ม ซึ่งเป็นยอดเขาที่มีทิวทัศน์งดงาม
- น้ำตกผาดำ ห่างจากศูนย์ประมาณ 2.5 กิโลเมตร สามารถเดินเท้าไปจากศูนย์ฯ ได้
- น้ำตกสิริรัตน์ ภายในพื้นที่ของสถานีทดลองเกษตรสูงที่แม่จอยหลวง
- ชมดอกพญาเสือโคร่ง (ซากุระดอย) ซึ่งจะบานสะพรั่งช่วงปลายเดือนธันวาคมถึงต้นเดือนมกราคม
ของฝากของที่ระลึก
ผลผลิตทางการเกษตรตามฤดูกาล เช่น ฟักทองญี่ปุ่น มะเขือเทศเชอรี่ วนิลา ฯลฯ
ที่พัก-ร้านอาหาร
บ้านพักรับรองภายในศูนย์ฯ จำนวน 4 หลัง รองรับได้ 40 คน มีสถานที่กางเต็นท์ และบริการเช่าเต็นท์ พร้อมถุงนอน ภายในศูนย์ฯ มีร้านอาหารบริการ ซึ่งควรสั่งรายการอาหารล่วงหน้าก่อนการเข้าพัก เพื่อความสะดวกในการเตรียมวัตถุดิบ
เมนูอาหารแนะนำ
ข้าวผัดชาเขียว ไข่เจียวสมุนไพร เทมปุระผัก
การเดินทาง
ระยะทางจากตัวเมืองเชียงใหม่ 106 กิโลเมตร ใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 108 (เชียงใหม่-ฮอด) ก่อนถึงอำเภอจอมทอง มีทางแยกขวามือขึ้นดอยอินทนนท์ ตามทางหลวงหมายเลข 1009 ราว หลัก กม. ที่30-31 มีทางแยกทางขวามือผ่านบ้านขุนกลาง จุดกางเต็นท์ป่าสน ตรงไปอีก 16 กิโลเมตร จนถึงบ้านขุนวางสังเกตป้ายโครงการทางขวามือ
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม
ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงขุนวาง บ้านขุนวาง หมู่ 12 ตำบลแม่วิน อำเภอแม่วาง จังหวัดเชียงใหม่ 50330 โทร 053-318-333, 088-413-7243
แหล่งข้อมูล www.thairoyalprojecttour.com