ตำบลแจ่มหลวง อำเภอกัลยาณิวัฒนา จังหวัดเชียงใหม่ แต่เดิมตั้งอยู่ในเขตรับผิดชอบของตำบลบ้านจันทร์อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ และได้แยกออกจากตำบลบ้านจันทร์ เมื่อวันที่ 16 พฤศจิกายน 2538 แบ่งเขตการปกครองออกเป็น 7 หมู่บ้าน คือ หมู่ที่ 1,2,3,4,5,6,7 โดยมีกำนันคนแรก คือ นายมีสุจี สุริยะชัยพันธ์ มีประชากร 2 ชนเผ่า คือ ชนเผ่ากะเหรี่ยง (ปกาเก่อญอ) ประมาณ ร้อยละ 95 และชนเผ่าลีซอ (ลีซู) ประมาณ ร้อยละ 5
สภาตำบลแจ่มหลวง ได้ยกฐานะเป็นองค์การบริหารส่วนตำบลแจ่มหลวง ตามพระราชบัญญัติสภาตำบล และองค์การบริหารส่วนตำบล พ.ศ. 2537 เมื่อวันที่ 14 ธันวาคม 2542 ได้กำหนดให้พื้นที่ตำบล ตามกฎลักษณะ ปกครองท้องที่ ส่วนที่ อยู่นอกเขตเทศบาล และสุขาภิบาล มีสภาตำบลเป็นองค์กรที่ทำหน้าที่ บริหารงานในตำบล มีฐานะเป็นนิติบุคคล ซึ่งทำให้มีอำนาจ ในการ ก่อนิติสัมพันธ์ กับบุคคลอื่นและมีความสามารถในการจัดทำโครงการและงบประมาณได้ด้วยตนเอง มีพื้นที่รับผิดชอบทั้งหมดประมาณ 265.88 ตารางกิโลเมตรหรือประมาณจำนวน 166,175 ไร่ โดยมีนายกองค์การบริหารส่วนตำบลแจ่มหลวง คนแรก คือ นายศรีแก้ว คีรีรังสี
สถานที่น่าสนใจ
น้ำตกขุนห้วยแม่ละอุป
น้ำตกขุนห้วยแม่ละอุป เป็นน้ำตกตามลำห้วยขุนแม่ละอุป ซึ่งอยู่ห่างจากหมู่บ้านประมาณ 16 กิโลเมตร ทางเข้าน้ำตกยังไม่มีการพัฒนา ทำให้ยังไม่ค่อยมีผู้คนเข้าไปท่องเที่ยวนัก
น้ำตกโป่งสะแยง
น้ำตกโป่งสะแยงอยู่ระหว่างทางเข้าหมู่บ้านจากขุนแม่รวมเข้าหมู่บ้านห้วยเขียดแห้ง ซึ่งห่างจากหมู่บ้านประมาณ 4 กิโลเมตร ซึ่งน้ำตกโป่งสะแยงเป็นน้ำที่มีความสวยงาม มีความสูงประมาณ 15 เมตร ซึ่งในแต่ละปีจะมีการไปเที่ยวชมมากในช่วงฤดูร้อนหรือในช่วยเดือนมีนาคมถึงเดือนเมษายน ความโดดเด่นของน้ำตกอยู่ที่ความสูงของน้ำตกและความชุ่มชื่นบริเวณน้ำตก ซึ่งมีต้นไม้ใหญ่คอยให้ความชุ่มชื่นจึงเหมาะแก่การพักผ่อนในช่วงอากาศร้อน ๆ โดยเฉพาะเดือนเมษายน และน้ำตกแห่งนี้อยู่ห่างจากถนนไม่ไกลคือ ประมาณ 900 เมตร แต่ทางเข้าน้ำตกยังยากต่อการเขาไป เพราะยังขาดการพัฒนาทางเข้า ฉะนั้นถ้ามีการพัฒนาทางเข้าจะทำให้ดึงดูดความสนใจนักท่องเที่ยวที่ชื่นชอบความงามของธรรมชาติเป็นอย่างดี
ถ้ำเหล่อถู่เด
ถ้ำเหล่อถู่เด เป็นถ้ำที่ความลึก อยู่ติดกับถนนสายหลัก คือถนนสายบ้านขุนแม่รวมไปบ้านวัดจันทร์ ในถ้ำมีหินย้อยที่สวยงามและถ้ำแห่งน้ำยังไม่มีผู้ใดสามารถเข้าสำรวจจนสุดความลึกของถ้ำ ซึ่งถือว่าเป็นถ้ำที่น่าสนใจอีกถ้ำหนึ่งที่จะพัฒนาในเป็นแหล่งท่องเที่ยวในชุมชน แต่ปัจจุบันยังไม่มีการพัฒนาและให้ความเห็นใจเท่าใดนัก
ถ้ำเหล่อปูโพ,เส่อวิโข่
ถ้ำเหล่อปูโพ,เส่อวิโข่ เป็นถ้ำที่ความลึกและมีค้างคาวจำนวนมาก และมีหินย้อยบ้างแต่จะไม่ค่อยมีความโดดเด่นเท่าใดนัก ผู้คนที่เข้าไปส่วนใหญ่เข้าไปเพื่อไปเก็บเอามูลค้างคาวและไปจับค้างคาวเท่านั้น ไม่ได้ไปเที่ยวเพื่อชมความงามของถ้ำ แต่อย่างไรก็ตามถ้ามีการพัฒนาให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยวก็จะสามารถดึงดูดความสนใจได้มากเหมือนกัน
ดอยโป่งกา
ดอยโป่งกา เป็นดอยที่ชาวขุนแม่รวมให้การเคารพนับถือและถือว่าเป็นดอยที่ศักดิสิทธิ์เพราะในแต่ละปีชาวบ้านจะขึ้นไปบนยอดดอยทำพิธีสวดมนต์เพื่อขอให้ฟ้าฝนตกต้องตามฤดูกาล ซึ่งดอยโป่งกาเป็นดอยที่มีความสูงชันมาก ถ้าอยู่บนยอดดอยสามารถมองเห็นหมู่บ้านใกล้เคียงหลาย ๆ บ้าน เช่น บ้านป่ากล้วย บ้านขุนแม่หยอด บ้านห้วยขี้เปอะ บ้านปางอุ๋ง บ้านปางเกี๊ยะ ตำบลแม่ศึก บ้านห้วยผา ตำบลแม่นาจร และเป็นที่มีทิวทัศน์สวยงาม และจุดเด่นอีกอย่างคือบนยอดดอยมีกุหลาบพันปี ซึ่งจะออกดอกในช่วงฤดูหนาวหรือประมาณเดือนธันวาคมถึงเดือนมีนาคม ของทุกปี ระยะทางในการไปสู่ดอยโป่งกาจากหมู่บ้านประมาณ 2.5 กิโลเมตร ต้องเดินขึ้นไป ซึ่งชาวบ้านได้ปรับปรุงทางขึ้นเป็นขั้นบันได และในแต่ละปีจะมีการขึ้นไป ไม่ต่ำกว่า 3 ครั้ง
สภาพทั่วไป
1.1. ที่ตั้ง
องค์การบริหารส่วนตำบลแจ่มหลวง ตั้งอยู่หมู่ที่ 6 บ้านแจ่มหลวง ตำบลแจ่มหลวง อำเภอกัลยาณิวัฒนา จังหวัดเชียงใหม่ ตั้งอยู่ขึ้นไปทางทิศเหนือของตัวอำเภอแม่แจ่ม ห่างจากที่ว่าการอำเภอแม่แจ่ม ประมาณ 100 กิโลเมตร ( เส้นทางจากตัวอำเภอแม่แจ่ม ผ่านตำบลแม่นาจร ตำบลบ้านจันทร์ เข้าตำบลแจ่มหลวง ) และประมาณ 250 กิโลเมตร ( เส้นทางจากตัวอำเภอแม่แจ่มถึงจังหวัดเชียงใหม่ อำเภอสะเมิง ตำบลบ่อแก้ว ตำบลแม่แดด เข้าตำบลแจ่มหลวง )
1.2. เนื้อที่
ตำบลแจ่มหลวง อำเภอกัลยาณิวัฒนา จังหวัดเชียงใหม่ มีพื้นที่ประมาณ 265.88 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณจำนวน 166,175 ไร่
1.3. ภูมิประเทศ
ตำบลแจ่มหลวง มีพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นภูเขา ป่าไม้ และลำห้วย โดยภูเขาสูงประมาณ 800-1,200เมตร จากระดับน้ำทะเลปานกลาง สภาพป่าไม้เป็นป่าเบญจพรรณ ป่าสนเขา ป่าเต็งรัง ป่าดิบแล้ง สภาพอากาศจะมีความเย็นตลอดทั้งปี โดยทั่วไปพื้นที่เป็นภูเขาประมาณ 70 เปอร์เซ็นต์ของพื้นที่ทั้งหมด และเป็นที่ราบเชิงเขาประมาณ 20 เปอร์เซ็นต์ และเป็นที่ลุ่มประมาณ 10 เปอร์เซ็นต์ของพื้นที่โดยรวม จำนวนหมู่บ้าน 7 หมู่บ้าน
– จำนวนหมู่บ้านในเขต อบต. เต็มทั้งหมู่บ้าน 7 หมู่บ้าน ได้แก่ หมู่ที่ 1-7
– จำนวนหมู่บ้านในเขต อบต. เต็มบางส่วน – ได้แก่หมู่ที่ –
1.4. ท้องถิ่นอื่นในตำบล
– จำนวนเทศบาล – แห่ง
1.5. ประชากร
ประชากรทั้งสิ้น 3,550 คน แยกเป็นชาย 1,861 คน หญิง 1,689 คน แยกเป็น
(1) หมู่ที่ 1 บ้านขุนแม่รวม มีประชากรทั้งสิ้น 905 คน เป็นชาย 476 คน เป็นหญิง 429 คน
(2) หมู่ที่ 2 บ้านกิ่วโป่ง มีประชากรทั้งสิ้น 460 คน เป็นชาย 250 คน เป็นหญิง 210 คน
(3) หมู่ที่ 3 บ้านแม่ละอุป มีประชากรทั้งสิ้น 506 คน เป็นชาย 262 คน เป็นหญิง 244 คน
(4) หมู่ที่ 4 บ้านห้วยยา มีประชากรทั้งสิ้น 339 คน เป็นชาย 187 คน เป็นหญิง 152 คน
(5) หมู่ที่ 5 บ้านห้วยเขียดแห้ง มีประชากรทั้งสิ้น 419 คน เป็นชาย 188 คน เป็นหญิง 231 คน
(6) หมู่ที่ 6 บ้านแจ่มหลวง มีประชากรทั้งสิ้น 602 คน เป็นชาย 334 คน เป็นหญิง 268 คน
(7) หมู่ที่ 7 บ้านเสาแดง มีประชากรทั้งสิ้น 319 คน เป็นชาย 164 คน เป็นหญิง 155 คน
– มีความหนาแน่นเฉลี่ย 13.35 คน / ตารางกิโลเมตร
– จำนวนครัวเรือนทั้งหมด 839 ครัวเรือน
ขอบคุณข้อมูลตำบลแจ่มหลวง