โรงเรียนกาวิละวิทยาลัย

ที่ดินดังกล่าวเดิมเป็นที่ดินของทหารบกจังหวัดเชียงใหม่ นางสวาท  รัตนวราห (ต่อมาเป็นคุณหญิง)  ผู้อำนวยการโรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ ได้รับมอบหมายจากกองมัธยมศึกษา กรมสามัญศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ ให้เป็นตัวแทนเจรจาขอที่ดินดังกล่าวจาก พลตรีจวน  วรรณรัตน์ ผู้บังคับการจังหวัดทหารบกเชียงใหม่ยกที่ดินดังกล่าวให้กรมสามัญศึกษา กระทรวงศึกษาธิการในปี ๒๕๑๘ เพื่อยืมใช้เป็นที่ก่อสร้างโรงเรียนมัธยมศึกษาแห่งที่ ๓ กรมสามัญศึกษาได้กำหนดผังโรงเรียนเสนอกรมธนารักษ์ในปี ๒๕๑๙

สำหรับชื่อโรงเรียนนั้นเดิมกองการมัธยมศึกษา กรมสามัญศึกษาจะให้เรียกว่า “โรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ ๒” แต่นางสวาท  รัตนวราห ผู้ดำเนินการติดต่อประสานงาน จนกระทั่งก่อตั้งโรงเรียนเป็นผลสำเร็จ มีความประสงค์จะให้ ครู – อาจารย์ และผู้บริหารชุดแรก มีความภาคภูมิใจในการสร้างโรงเรียนใหม่แห่งนี้ จึงเสนอขอให้ตั้งชื่อว่า “โรงเรียนกาวิละวิทยาลัย” ตาม พระนามของพระเจ้ากาวิละ ซึ่งมีพระนามเต็มว่า “พระบรมราชาธิบดีศรีสุริยวงศ์อัครอินทรสุรศักดิ์ สมญามหาขัตติราชชาติราชาไชยสวรรย์ เจ้าขัณฑสีมา พระนครเชียงใหม่ราชธานี” พระเจ้ากาวิละเป็นต้นตระกูล ณ เชียงใหม่ ในวันพฤหัสบดีที่ ๕ กุมภาพันธ์ พ.ศ.๒๓๑๗ (วันอาทิตย์) ได้ขับไล่พม่าออกจากการยึดครองนครเชียงใหม่ เป็นผู้ครองนครเชียงใหม่องค์ที่ ๑ มีหัวเมืองขึ้น ๕๗ หัวเมือง

การที่ผู้เสนอชื่อโรงเรียนเลือกเอาพระนามของพระเจ้ากาวิละผู้ครองนครเชียงใหม่ เพราะมีความเห็นว่าโรงเรียนนี้เป็นโรงเรียนประจำจังหวัดเชียงใหม่ จึงควรได้รับชื่อจากบุคคลสำคัญที่สุดของจังหวัดเชียงใหม่ ทั้งนี้เพื่อจะได้รับทุนบำรุงจากชาวเชียงใหม่อย่างเต็มภาคภูมิใจ ประกอบกับผู้ที่ยกที่ดินให้คือทหารบกจังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งตั้งอยู่ในค่ายกาวิละ และได้รับฉันทานุมัติจากเจ้าพงศ์อินทร์ ณ เชียงใหม่ หัวหน้าเจ้านายฝ่ายเหนือด้วย

โรงเรียนกาวิละวิทยาลัย เปิดทำการสอนครั้งแรกในวันที่ ๒๒ พฤษภาคม ๒๕๒๑ โดยยังไม่ได้งบประมาณใด ๆ ทั้งสิ้น จึงต้องขออาศัยสถานที่เรียนสองแห่ง คือ ชั้น ม.ศ. ๑ จำนวน ๔ ห้องเรียนที่โรงเรียนคำเที่ยงอนุสรณ์ ชั้น ม.๑ จำนวน ๔ ห้องเรียนที่โรงเรียนวัดท่าสะต๋อย

ต่อมาได้รับงบประมาณถมที่ดินเพื่อสร้างถนน อาคารเรียนชั่วคราว ๑๐ ห้องเรียน บ้านพักครู ๒ หลัง บ้านพักภารโรง ๑ หลัง และห้องส้วม ๒ หลัง ๑๖ ห้อง เมื่อสร้างเสร็จจึงย้ายนักเรียนทั้งหมดออกมา ณ ที่ตั้งโรงเรียนปัจจุบัน ในวันที่ ๑๒ กุมภาพันธ์ ๒๕๒๒

ครู – อาจารย์ที่ทำการสอนครั้งแรกมี ๑๐ คน และภายในปีนั้นได้มีครูย้ายมาทำการสอนและบรรจุใหม่อีก ๗ คน โดยมี คุณหญิงสวาท  รัตนวราห ผู้อำนวยการโรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ ผู้ก่อตั้งโรงเรียนกาวิละวิทยาลัยเป็นครูใหญ่คนแรก ในเดือนพฤศจิกายน ๒๕๒๑ กรมสามัญศึกษาได้แต่งตั้ง นางดุษฎี  พงศ์ศาตร์ มาเป็นครูใหญ่คนที่ ๒ มีนักเรียนทั้งหมด ๒๗๑ คนเป็นนักเรียนชาย ๑๕๖ คน นักเรียนหญิง ๑๑๕ คน

พัฒนาสังคม ชื่นชมภูมิปัญญาไทย ใส่ใจสิ่งแวดล้อม