Home ความรู้ ภาษาเหนือ ภาษาเชียงใหม่ คําเมือง

ภาษาเหนือ ภาษาเชียงใหม่ คําเมือง

16094

ภาษาเหนือ คำเมือง ท็อบเชียงใหม่  ได้รวบรวมคำพูดแบบภาษาเหนือ  หรือคำเมือง  ที่เป็นภาษาเอกลักษณ์เฉพาะของคนภาคเหนือ มีน้ำเสียงอ่อนหวาน ไพเราะ น่าฟัง  ไว้ในการท่องเที่ยวซึ่งบางสถานการณ์อาจต้องได้ใช้งานจริง เราลองมาดูหลายๆ คำพร้อมความหมาย  และตัวอย่างประโยคสนทนาครับ  หากใครมีคำอื่นๆ ที่น่าสนใจ ก็เขียนคอมเม้นแนะนำไว้ด้านล่างเลยนะครับ

ภาพช่างฟ้อน ณ วัดป่าดาราภิรมย์ อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่

จำนวนนับภาษาเหนือ

  • 1 = นึ่ง
  • 2 = สอง
  • 3 = สาม
  • 4 = สี่
  • 5 = ห้า
  • 6 = ฮก
  • 7 = เจ๋ด
  • 8 = แปด
  • 9 = เก้า
  • 10 = ซิบ
  • 11 = ซิบเอ๋ด
  • 20 = ซาว
  • 21 = ซาวเอ๋ด
  • 22 = ซาวสอง
  • 1000 = ปันบาท

ตัวอย่างสถาณการณ์

ลูกค้า = ผักนี้ราคาเท่าไหร่ครับ?
แม่ค้า = กิโลซาวบาท    แปลว่า กิโลละ 20 บาท

คำศัพท์ภาษาเหนือ คำนาม สรรพนาม

  • เธอ = ตั๋ว (สุภาพ) , คิง (ไม่ค่อยสุภาพส่วนใหญ่ใชักับกลุ่มเพื่อนฝูง)
  • ฉัน = เปิ้น (สุภาพ) , ฮา (ไม่ค่อยสุภาพส่วนใหญ่ใชักับเพื่อนฝูง)
  • พี่ชาย = อ้าย,ปี้
  • พี่สาว = ปี้
  • เขา (สรรพนามบุรุษที่ 3) = เปิ้น หรือ เปิ้ล
  • ผู้ชาย = ป้อจาย
  • ผู้หญิง = แม่ญิง
  • พวกเขา = หมู่เขา
  • พวกเรา = หมู่เฮา หรือ เฮา
  • พวกเธอ = สูเขา (สุภาพ), คิงเขา (ไม่ค่อยสุภาพส่วนใหญ่ใชักับเพื่อน)
  • พ่อ = ป้อ
  • ปู่ย่าตายาย ลุงป้าน้าอา = อุ้ย (ใช้ อุ้ย แทนคนชรา ทั้งหมด เช่น แม่อุ้ย ป้ออุ้ย)
  • ปฏิทิน = ปั๊กกะตืน คำเมืองแท้ๆ จะแปลว่าปฏิทิน
  • โรงเรียน = โฮงเฮียน
  • เรือน = เฮือน
  • คำเล่าลือ = กำสีเน
  • อิฐ = บ่าดินกี่

ตัวอย่างสถาณการณ์

คนขับรถแดง = อ้ายมากั๋นกี่คนครับ?  แปลว่า พี่มากันกี่คนครับ
แม่ค้า = ปี้จะฮื้อไปส่งตี๋ไหนเจ้า? แปลว่า พี่จะให้ไปส่งที่ไหนค่ะ
หัวหน้างาน = อ้ายแดง จ๋วยไปนับกำว่าหมู่เฮาในห้องนั้นมากั๋นกี่คน เป็นแม่ญิงตะได ป้อจ้ายตะได แล้วปี๊กมาบอกผมกำเน้อ แปลว่า พี่แดงช่วยไปนับพวกเราในห้องนั้น ว่ามากันกี่คน เป็นผู้หญิงและผู้ชายกี่คน แล้วกลับมาบอกผมที
เพื่อนคนเหนือ = วันนี้เฮาไปตางนี้บ่ได้เพราะว่า เปิ้ลปิดถนนมีงานศพป้ออุ้ย แปลว่า วันนี้เราไปทางนี้ไม่ได้เพราะว่า เขาปิดถนนมีงานศพคนชรา

คำกริยา คำศัพท์ คำด่า ทั่วไป ภาษาเหนือ

  • โง่ = ง่าว
  • กำปั้น หมัด = ลูกกุย
  • เบื่อ = ก๊าย
  • โกหก = วอก, ขี้จุ๊
  • โกรธ = โขด
  • อะไร = อะหยัง
  • ด้วย = โตย
  • ด้วยกัน = โตยกั๋น
  • ขี้เหนียว = ขี้จิ๊
  • ขโมย = ขี้ลัก
  • อิจฉา = ขอย
  • อารมณ์เสีย = ใจ๋ขึ้น
  • พ่อ..เมิง..เหรอ = ป้อคิงหยั่ง
  • แม่..เมิง…เหรอ = แม่คิงหยั่ง
  • มองหน้าทำไม = ผ่อหน้าย่ะหยั่ง
  • ทำไม = หยั่ง
  • คิด = กึ๊ด
  • เจ็บ = เจ๊บ
  • จริง = แต๊(เช่น “แต๊ก๊ะ” = “จริงหรอ”)
  • ใช้ = ใจ๊
  • เด็ก = ละอ่อน
  • ดู = ผ่อ
  • ตกคันได = ตกบันได
  • ทำ = ยะ(เช่น “ยะหยัง” = “ทำอะไร”)
  • เที่ยว = แอ่ว
  • นั่งขัดสมาธิ = นั่งขดตวาย
  • นั่งพับเพียบ = นั่งป้อหละแหม้
  • นั่งไขว่ห้าง = นั่งปกขาก่ายง้อน
  • นั่งยอง ๆ = นั่งข่องเหยาะ,หย่องเหยาะ
  • นั่งลงไปเต็มที่ตามสบาย(โดยไม่กลัวเปื้อน) = นั่งเป้อหละเหม้อ, นั่งเหม้อ
  • นั่งวางเฉย นั่งหัวโด่ = นั่งคกงก(ก๊กงก)
  • พูด = อู้
  • บ่ = ไม่
  • รู้ = ฮู้
  • นินทา = เล่าขวัญ
  • รัก = ฮัก
  • อย่างนั้น = จะอั้น
  • อย่ารีบ = จะไปพั่ง
  • ลื่นล้ม = ผะเริด
  • วิ่ง = ล่น
  • สวยจังเลยนะ = งามหลายน้อ
  • สะดุด = ข้อง
  • สวมรองเท้า = ซุบเกิบ
  • เหนื่อย = อิด หม้อย
  • เหรอ = ก่า
  • ให้ = หื้อ
  • อยากอ้วก อยากอาเจียน = ใค่ฮาก
  • อ้วกแตก = ฮากแตก
  • อยาก = ไข เช่น ไขได้ แปลว่า อยากได้
  • อย่าพูดมาก = จ๊ะไปปากนัก
  • อร่อย = ลำ
  • อร่อยมาก = จ๊าดลำ/ลำขนาด
  • อย่าพูดเสียงดัง = จ๊ะไปอู้ดัง
  • คิดไม่ออก = กึ๊ดหม่ะออก
  • อย่าคิดมาก = จ๊ะไปกึ๊ดนัก

ตัวอย่างสถาณการณ์

นักเลง = คิงผ่อหน้าฮาป้อคิงหยั่ง แปลว่า มึงมองหน้ากูหาพ่อมึงเหรอ
เพื่อน = ฮาใจ๋ขึ้นแล้วเน้อ จดลูกกุยเดี่ยวกันบ่ แปลว่า กูอารมณ์ไม่ดีแล้วนะ ต่อยกันตัวๆ มั้ย
คนขับรถแดง = เด่วจะขึ้นดอยแล้วนะครับ ตางโก้งนัก ถ้าใค่ฮากก็เอิ้นบอกกำนะครับ แปลว่า เดี๋ยวจะขับรถขึ้นภูเขา ทางโค้งเยอะ ถ้าลูกค้าอยากอวกขอให้บอก/ตะโกนบอกคนขับ

พืช ผัก ผลไม้ ภาษาเหนือ

  • พุทรา = หม่ะตัน
  • ละมุด = หม่ะมุด
  • ขนุน = หม่ะหนุน / บ่ะหนุน
  • สัปปะรด = บะเขือหนัด
  • มะพร้าว = บะป๊าว
  • มะละกอ = บะก้วยเต๊ศ
  • ฟักเขียว = บะฟักหม่น
  • แตงล้าน = ม่ะแต๋งซั้ง ( ร้านที่ทำให้เครือแตงพันขึ้นไป ทางเหนือเรียกว่า ซั้ง )
  • กล้วยน้ำว้า = ก้วยอ่อง / ก้วยนิอ่อง
  • มะตูม = บะปีน
  • ส้มเขียวหวาน = ส้ม / ส้มเกลี้ยง เขียวหวาน
  • ฟักทอง = บะฟักแก้ว / บะน้ำแก้ว/น้ำแก้ว
  • น้อยหน่า = ม่ะหน้อแหน้ / น้อยแหน้
  • บวบงู = มะนอยงู
  • แตงกวา = บะแต๋ง
  • กล้วย = เชียงใหม่ เรียก ก้วยใต้ ลำปาง เรียก ก้วยลิอ่อง หรือ ก้วย โก๊ย
  • กล้วยน้ำว้า = ก้วยใต้
  • มะเขือเปราะ = บะเขือผ่อย
  • มะเขือยาว = บะเขือยาว / ม่ะเขือหำม้า
  • มะระขี้นก = บะห่อย
  • ส้มโอ = บะโอ
  • กระท้อน = บะตื๋น หมะต้อง
  • มะปราง = บะผาง
  • คึ่นช่าย = ผักกะพึน / กำพึน (กะปึน)
  • ฝรั่ง = บะก้วยก๋า / บ่ะหมั้น / บะแก๋ว
  • มะเขือเทศ = บะเขือส้ม
  • กระท้อน = บะตึ๋น
  • ตะไคร้ = จั๊กไค
  • มะแว้ง = บะแขว้งขม
  • มะเขือพวง = บะแขว้ง / บ่ะแขว้งกุลา
  • ผักตำลึง = ผักแคบ
  • ชะพลู = ผักแค / ใบปูนา / ปูลิง
  • ลูกยอ = หม่ะต๋าเสือ
  • ผักปัง = ผักปั๋ง

ผลไม้ที่ขึ้นต้นด้วย “มะ” ในภาษาเหนือจะเป็น หม่ะ หรือ บะ แทน

สัตว์ภาษาเหนือ

  • กิ้งก่า = จั๊ก-ก่า
  • จิ้งจก = จั๊ก-กิ้ม
  • จิ้งเหลน = จั๊ก-กะ-เหล้อ
  • ตุ๊กแก = ต๊กโต
  • ลูกอ๊อด = อีฮวก
  • ค้างคก = ค้างคาก กบตู่
  • ปลาช่อน = ปลาหลิ่ม
  • ปลาไหล = ปลาเอี่ยน ปลาเหยี่ยน
  • จิ้งหรีด = จิ้กุ่ง,จิ้หีด

เครื่องใช้ภาษาเหนือ

  • เข็มขัด = สายแอว สายฮั้ง
  • รองเท้า = เกือก /เกิบ
  • กรรไกร = มีดยับ มีดแซม
  • ถุงเท้า = ถุงตี๋น
  • กระดุม = บะต่อม
  • ทับพี = ป้าก
  • ช้อน = จ๊อน
  • ยาสูบ = ขี้โย
  • ผ้าเช็ดตัว = ผ้าตุ้ม
  • ผ้าห่ม = ผ้าต๊วบ
  • รองเท้าฟองน้ำ = แค็บ

คำวิเศษณ์ และอื่นๆ

  • โง่ = ง่าว
  • อย่าทำตัวโง่ = ขอจะไปง่าว
  • ซื่อบื่อ = เซอะ
  • มั้ย = ก่ เช่น ไปก่ แปลว่า ไปมั้ย
  • ถึง = เถิง
  • เป็น = เป๋น
  • ไม่ = หมะ (เช่น หมะใจ๊ = ไม่ใช่)
  • นะ = เน้อ (เช่น เน้อค่ะ = นะค่ะ)
  • ร่ม = จ้อง หมายถึง (ร่มกันแดด-กันฝน) 
  • ร่ม หมายถึง ร่มเงา = ฮ่ม
  • เหนียว = ตั๋ง
  • ใหญ่ = หลวง (เช่น “หูหลวง” = “หูใหญ่”)
  • แบบนั้น อย่างนั้น = จะอั้น
  • แบบนี้ อย่างนี้ = จะอี้
  • ทุกคน = กุ๊คน 

รู้ภาษาเหนือไว้สักนิดเอาไว้คุยเล่นกับคนในพื้นที่ และเพื่อความสะดวกในการท่องเที่ยวนะครับ


ติดต่อเช่ารถพร้อมคนขับ/ซื้อสินค้า/โฆษณาข่าวสาร
Add friend ที่ @topcm
เพิ่มเพื่อน